Родната куќа на Јордан Пиперката - The House of the Legendary Jordan Piperkata (с. Козица, Kичевско)

Jордан Сиљанов, познат како Пиперката, е еден од најпопуларните македонски револуционери, член и демирхисарски војвода на ТМОРО, чии подвизи останале врежани во народните песни. Роден е на 23 јуни 1870 година во кичевското село Козица, во сиромашно семејство кое не можело да му овозможи формално образование. Но, немирниот дух на Јордан бил силен - таткото Сиљан Пиперковски, препознавајќи ја неговата енергија, го однел во Битола да го научи фурнаџискиот занает. Јордан не останал долго во градот. Една пресметка со врсници од соседното муслиманско село Другово, каде излегол како поразен, ја променила неговата судбина. Првобитната идеја да стане ајдук ја заменил со заминување на печалба во Софија, каде ја усовршил својата занаетчиска вештина и финансиски закрепнал. Сепак, болката од турските понижувања врз сопствениот народ никогаш не ја заборавил. По учеството во четата на Дончо Златков, Јордан се запознал со ајдучкиот живот и со идејата за ослободување на Македонија. Во 1895 година повторно се враќа во Бугарија, каде се приклучува на македонските чети под влијание на бугарските власти, учествувајќи во Мелничкото востание. Иако неук, тоа му дало увид во политичките интриги и стратегијата на ослободителните акции. Во 1897 година со Никола Геројски пристигнува во Кичевско и се приклучува на четата на Дуко Тасев - првата агитационо-организаторска чета на ТМОРО на територијата на Македонија. Под раководство на ѓаконот Јосиф од Кичевскиот манастир „Пречиста“, четата организира серија успешни акции, вклучувајќи ликвидација на Муарем бег - Ремко и подоцна Абдураман бег од Дебар. По кратка пауза во Бугарија како печалбар, Јордан се враќа во Македонија со Ѓурчин Наумов Пљакот. Летото 1901 година се приклучува на четата на Никола Русински, испратен од Гоце Делчев за организација на Битолскиот револуционерен округ. На 15 август 1901 година станува демирхисарски војвода, активно дејствувајќи во Демирхисарско, Крушевско и Кичевско. Јордан и неговата чета се движеле ноќе, поминувајќи и по 60 километри дневно, вршејќи акции против турските власти и оставајќи чувство на страв и трепет. Нема турска потера што не ја надитрил, нема аскерски обрач што не го пробил. Народот почнал да го гледа како заштитник и симбол на борбата за слобода, додека душманите ширеле легенди за неговата неуловливост. На Смилевскиот конгрес од 2 до 7 мај 1903 година, Пиперката го претставува Демирхисарскиот реон и ја подготвува својата чета од 60 души за Илинденското востание. Од 2 до 9 август 1903 година, неговата чета и чета на Арсо Војвода имаат неколку успешни судири со турската војска, но набрзо се соочуваат со надмоќна сила. Во месноста „Грнчарец“ паднал во заседа. Во жестока борба, Јордан Пиперката загинал заедно со востаниците Милош Трајковски, Кузман Тодоровски и Ѓорѓи Бошковски. Веста за неговата смрт како гром удрила во целиот крај. Народот, тага и солзи, го испратил Пиперката во последниот почин во селото Велмевци, заплакајќи за својот херој, за војводата кој ги штител од турските и арнаутските напади и кој останал вечен симбол на македонската борба за слобода. - Jordan Siljanov, known as Piperkata, was one of Macedonia’s most celebrated revolutionaries and a voivode in the TMORO organization. Born in the poor village of Kozica, he grew up under harsh conditions but displayed a restless and rebellious spirit. His father sent him to Bitola to learn the baker’s trade, but a clash with peers from a neighboring village changed his path, eventually leading him to work in Sofia and later join revolutionary bands. Jordan first experienced the life of a hajduk with Doncho Zlatkov’s band and participated in the Melnichko uprising in 1895, gaining insight into revolutionary strategy. In 1897, he joined Duko Tasev’s band in Kičevo, taking part in key operations against Ottoman authorities. After a brief period as a laborer in Bulgaria, he returned to Macedonia in 1901 with Gjurčin Naumov Pljakot and joined Nikola Rusinski’s band, appointed Demir Hisar voivode on 15 August 1901. Piperkata’s group operated mostly at night, covering up to 60 kilometers per day, striking fear into Ottoman forces. He became a symbol of resistance, revered by the local population and feared by his enemies, with legends growing around his elusiveness. At the Smilevo Congress in May 1903, Piperkata represented the Demir Hisar region, preparing his 60-man group for the Ilinden Uprising. From 2 to 9 August 1903, his forces clashed with Ottoman troops successfully but eventually fell into an ambush at Grnčarec. Jordan Piperkata was killed in battle alongside his fellow fighters. His death resonated through the region, and he was buried in the village of Velmevci, mourned as a protector of the people and an enduring symbol of Macedonia’s struggle for freedom.