VIDEO
Саха омук төрдүн-ууһун чинчийбит биллиилээх учуонай Гаврил Ксенофонтов быйыл төрөөбүтэ 137 сыла бэлиэтэнэр. Юрист идэлээх, саха норуотун интэллигиэнсийэтин бастакы көлүөнэтигэр киирсэр улахан учуонай, этнограф, фольклорист Гаврил Васильевич Ксенофонтов 1888 с. тохсунньу 16 күнүгэр Хаҥалас улууһун 3-с Малдьаҕар нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Гаврил Ксенофонтов Дьокуускай куоракка реальнай училищены, Томскайдааҕы университет юридическай факультетын үөрэнэн бүтэрэн, адвокатынан үлэлээбитэ. Ыраахтааҕы былааһа сууллубутун кэннэ Дьокуускайга тэриллибит уопсастыбаҕа Куттал суох буолуутун кэмитиэтин чилиэнинэн талыллыбыта, биллэр уопсастыбаннай диэйэтэл В.В.Никифоров-Күлүмнүүрү кытары ыкса доҕордоспута. Ити кэмҥэ кини публицистическай ыстатыйалары суруйан, сахалары үөрэхтээһини, саха оҕотун төрөөбүт тылынан үөрэтэри туруорсубута, университет аһар наадатын этэрэ. Ксенофонтов бу көрүүлэрэ саха омук сайдар саҕахтарын, кэлэр кэскилин түстүүргэ олук уурбуттара саарбаҕа суох. В.В. Никифоров уонна Г.В. Ксенофонтов нуучча уонна саха бааһынайдарын бастакы сийиэстэрин тэрийэн ыыппыттара. Онно «Көҥүл» диэн сойууһу тэрийбиттэрэ. Итиннэ олоҕуран «Конфедералистар Саха сиринээҕи үлэһит сойуустара» диэн баартыйа үөскээбитэ.