Шырокае выкарыстанне ў ВКЛ беларускай мовы нікога не дзівіць, бо яна была дзяржаўнаю. Але і потым, у часы паланізацыі і русіфікацыі, беларуская мова працягвала заваёўваць усё новыя прасторы. Чаму?
У Беларусі шмат балцкіх тапонімаў. Гэта сведчаць пра тое, што славяне каланізавалі гэтыя тэрыторыі, а мясцовых жыхароў-балтаў асімілявалі. Але паралельна ішоў працэс экспансіі адной толькі мовы, калі неславяне засвойвалі славянскую мову. Такім чынам кантактная зона, зона на сутыку беларускага і літоўскага этнічных масіваў, перамяшчалася ў паўночна-заходнім кірунку. І працэс гэты не прыпыніўся з заняпадам Вялікага Княства Літоўскага. Гісторыкі губляюцца ў здагадках, чаму ва ўмовах паланізацыі ці русіфікацыі сяляне-балты пераходзілі менавіта не беларускую мову. Гэты працэс прыводзіў да такіх сумесяў, калі этнічныя літоўцы гавораць па-беларуску, але праз сваю "польскую веру", каталіцызм, лічаць сябе палякамі. Экспансія беларускай мовы ў XVIII–XIX ст. без перабольшання – загадка беларускай гісторыі. Чаму яна адбывалася, калі гэтая мова ўжо не была ані дзяржаўнаю, ані прэстыжнаю? Калі пачаўся, як развіваўся і ці працягваецца сёння працэс моўнай экспансіі? Як выглядае сітуацыя з этнічнымі меншасцямі на польска-літоўска-беларускім памежжы? Пра гэта пагавораць гісторыкі Ян Лялевіч і Аляксандр Краўцэвіч. У гэтым выданні праграмы #Загадкі_беларускай_гісторыі : 00:00 Уступ 01:26 Самаідэнтыфікацыя жыхароў паўночна-заходняга памежжа 02:54 Славяне рушылі на землі балтаў 03:43 Вялікае перасяленне народаў 05:16 Што сведчыць пра прысутнасць балтамоўных жыхароў? 07:09 Як далёка зайшла славянізацыя? 07:54 "Польская вера" як чыннік паланізацыі 09:05 Чысцюткая мова Купалы ў палякаў з Літвы 10:23 Ці асімілююцца беларусы ў Літве і Польшчы? 11:37 Ці падтрымлівае Беларусь беларускую культуру за мяжой? 13:54 Загадка экспансіі беларускай мовы Калаж з фота: tops.gpk.gov.by Нашая старонка –
Расклад новых выданняў –
Па ўсіх пытаннях – belsat.eu@gmail.com Падпішыся на нашыя каналы BELSAT NEWS –
ВОТ ТАК –
БЕЛСАТ LIFE –
БЕЛСАТ ГІСТОРЫЯ –
БЕЛСАТ МУЗЫКА –
ЖЭСТАЧАЙШЫ МУЛЬТ –
BIEŁSAT PO POLSKU –
BELSAT IN ENGLISH –
Далучыся да нас у сацыяльных сетках Па-беларуску FACEBOOK –
VKONTAKTE –
TELEGRAM –
INSTAGRAM –
TWITTER –
По-русски INSTAGRAM – / vottaktv FACEBOOK – / vot.tak.belsat VKONTAKTE –
https://vk.com/vottak_belsat TWITTER –
Po polsku FACEBOOK –
TWITTER –
In english TWITTER –
#гісторыя_беларусі #беларуская_мова #славяне
