VIDEO
"Ана тіл мен мына тіл" подкасты тіл төңірегіндегі мәселелерді көтеріп, "ҚАЗАҚ ТІЛІ ҚАШАН ТОЛЫҚҚАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК ТІЛ БОЛАДЫ?", "ЖАҢА ЗАМАННЫҢ СҰРАНЫСЫНА ЖАУАП БЕРЕТІН ҚАЗАҚ ТІЛІ", "БҰРЫНҒЫ ӨЗІМІЗДІҢ АНА ТІЛІМІЗДЕН АЛЫСТАП КЕТПЕЙ МЕ?", "УАҚЫТ ӨТКЕН САЙЫН ҰТЫЛЫП ЖАТЫРМЫЗ БА, ҰТЫП ЖАТЫРМЫЗ БА?" деген секілді сұрақтарға мамандармен бірге жауап іздеуге арналған. Бірінші қонағымыз - филология ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі Шерубай Құрманбайұлы. 00:00 Кіріспе. 00:01:25 Қонақты таныстыру. 00:02:02 Термин түсінігі туралы. 00:03:40 Әр сөздің қазақша атауы болуы туралы. 00:06:06 Отыз үш жылда неден ұттық, неден ұтылдық? 00:16:05 Жасалуы керек терминдердің неше пайызы жасалды? 00:16:05 “Жаратылыстану, техника ғылымдарының мамандары көбіне орысша болды”. 00:18:20 Соңғы жиырма жылда термин жасау ісінде тоқырау болды ма? 00:22:10 Балаларын қазақша тәрбиелеп жатқан ата-аналардың алдындағы жауапкершілік туралы. 00:23:16 “Әлемдік лингвистика қазақ тілін Қазақстанның тілі деп емес, Қазақстандағы этникалық қазақ топтары арасындағы байланыс тілі деп біледі” ©Лира Қоныс. 00:24:14 Елдегі тілдік ахуал туралы. 00:28:36 Ұрпақтардың бір-бірінен сұрайтын дүниелері туралы. 00:29:06 Тілдің бес фукцианалдық стилі - бес саусақ секілді. Қазақ тілінде қазір үш-ақ саусақ бар. 00:33:47 “Қазақ тілін ғылым тілі ретінде кез келген салада қолдануға болады”. 00:34:24 Жаратылыс, техникалық ғылымдардан ғылыми дәреже алғандардың ішінде қазақтілді мамандардың үлесі 2010 жылға дейін 7%-дан аспаған”. 00:35:53 Әлі де іс-қағаз тілі мен ғылым тілін қазақшалай аламыз ба? 00:40:01 Басқа тілдерді ерте үйрету туралы. 00:46:09 Қандай адамды үлгі етуіміз керек? 00:47:09 “Балаға басқа тілді тықпалауымыз ең үлкен қателігіміз”. 00:47:49 “Қазақ мектептерінің сапасы жақсы болса”. 00:48:49 “Алаш зиялылары уызына жарып өскен”. 00:49:08 Қазір бізді тыңдап отырған адамдар балаларын жоба деп өсіруі керек екені жайында. 00:50:32 Қолтырауын сөзі туралы. 00:54:04 Тіл ғылымындағы мектеп мәселесі. 00:58:32 “Ешбір тіл өз-өзінен өлгісі келмейді”. 01:00:06 Ғалымдардың биліктің алдындағы қадірі турасында. 01:07:58 Шығармашылық интеллигенция термин жасауға араласуы керек пе? 01:15:54 Ғалымдар тіл мәселесін меншіктей ме? 01:21:31 Интоналогия жайында. 01:22:26 Хаттама. 01:35:43 Алғыс айту және Арман Әлменбеттің Шерубай Құрманбайұлы туралы пікірі. 01:37:39 “Ана тіл мен мына тілді” қалай қолдауға болады? 01:37:54 Студияны ұсынған - Qdesign.
