Тотығу-тотықсыздану тепе-теңдігі. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының жүру бағыты және оның тереңдігі

Дайындап, оқыған: Абдурахманова Ляззат Абдуманаповна. Тотығу-тотықсыздану реакцияларының аналитикалық химияда және тіршілік үшін маңызы өте зор. Тірі ағзада жүретін процесстер тотығу-тотықсыздану реакцияларына негізделген. Аналитикалық химиядағы біраз талдау жұмыстары да тотығу-тотықсыздану реакциясынмен тығыз байланысты. Тотығу-тотықсыздану тепе теңдігіндегі редокс жұп және оның потенциалы нақты өлшенбейді, ол потенциал мәні 0-ге теңестірілген сутек потенциалымен салыстырмалы түрде белгіленген. Тотығу-тотықсыздану реакцияларындағы редокс жұптың тотығу потенциалы реакцияға қатысатын реагенттердің және еріткіштің табиғатына, температураға, қысымға және бөгде электролитттер мен басқа заттардың қатысуына тәуелді болып келеді. Редокс жұптың реалды шартты тотығу тотықсыздану потенциалы (Е) Нернст теңдеуімен өрнектеледі. Егер тотығу тотықсыздану реакцияларында сутек ионы қатысатын болса, редокс жұптың тотығу тоықсыздану потенциалын есептеуде сутек ионының да концентрациясын қолданамыз с(Н+). Тотығу тотықсыздану реакцияларының жүру бағыты электр қозғаушы күшінің таңбасымен анықталады. Кез келген тотығу-тотықсыздану реакциялары белгілі тепе-теңдік орнағанша жүреді. Оның тереңдігі тепе-теңдік константасымен өрнектеледі. Тепе теңдік константасы реакцияның толық жүруін сипаттайды, егерде константа 108 нен үлкен болса, онда реакция 99,99 пайызға жүреді.