Қоңырат — Орта жүзге жататын үлкен рулардың бірі. Тарихи деректерде "Қоңғырат", "Қоңқырат", деген атаулар кездеседі. Қоңырат дегендердің жылқы малына ешқандай да, қатыстары жоқ. Ергенеқоңнан шыққан екі халықтың бірі. Тарихи деректердегі Қоңырат, Хонкират, Қоңғырат дегеніміз (Ергенеқоң) Қоң қыратынан шыққандар екендерін айтып тұр. Қоңыраттар 92 баулы атаға бөлінген, бірақ қазір Қазақстанда Екі атасы (Көтенше мен Көктің ұлы) бар. Қалғаны белгісіз. Тарихи мекені Сырдың бойы. Қазір қоңыраттар көбінесе Қазақстанның оңтүстігі, Қарақалпақстан, Өзбекстан жерінде тұрады. "Шыңғысханның құпия шежіресі" кітабында Шыңғысханның бәйбішесі Бөрте (Жошының шешесі) Қоңырат руынан екені айтылады. Орта және ұлы жүздер қазақтарының рулық-тайпалық құрамының 1748 жылы А. Тевкелев жазған суреттемесінде Қоңыраттардың «күшті ру» екені, «Орта ордаға жататыны», көбінде «Үлкен ордамен бірге көшіп жүретіні» айтылған. Ш. Ш. Уәлиханов қоңыраттардың Орта ордадан Уәли хан тұсында (XIX ғасырдың бірінші жартысы) бөлініп, «Бұхарада, Қоқанда, Ташкентте, бәрінен бұрын Қаратауда және Талас өзені бойында өзбек руларымен (көршілес) көшіп жүретінін» жазған. Хабарлар арасындағы айырмашылық 80 жылға жуық, бірақ олардың (қоңыраттардың), Орта Азия мен ұлы (Үлкен) жүз қоныстарына кетіп қалғаны жайында XVIII ғасырдың ортасында да, XIX ғасырдың бірінші жартысында да айтылады.
