Воден (Егејска Македонија) - Voden (Aegean Macedonia)

Воден се наоѓа северозападно од Солун, во округот Постол, и според последниот попис од 2011 година брои 18.229 жители. Градот е поврзан со железничка пруга - кон запад со Лерин и Битола, а кон југоисток со Солун. Неговата околина е вистинска природна ризница: бројни езера и водопади на реката Вода (Воденка) го прават Воден еден од најживописните градови во Егејска Македонија. Токму изобилството на вода се смета дека го инспирирало и името на градот. Кон крајот на XIX век, Воден бил шарен град со македонско и турско население. Христијаните биле поделени меѓу Бугарската егзархија и Цариградската патријаршија. Според податоците на Димитар Мишев од 1905 година, во градот живееле над 9.800 Македонци - дел под егзархијата, дел под патријаршијата, како и неколку десетици Власи и Роми. Во тоа време постоеле и македонски и грчки училишта, кои биле центри на културен и просветен живот. И денес, и покрај сите промени, Македонците во Воден и околината сè уште го чуваат својот јазик и традиции. Македонскиот јазик се зборува во бројни села, а жителите со години јавно ги искажуваат своите грижи за неговото изумирање кај младите. Партијата и организација „Виножито“ дури и планирала отворање на македонски културен центар во градот, но идејата била спречена од грчките власти кои официјално не го признаваат македонското малцинство во Егејска Македонија. Историјата на Воден води длабоки корени. Во античко време градот бил дел од македонското кралство, а во неговата околина се наоѓала престолнината Ајга - еден од најзначајните центри на античките Македонци. Подоцна, за време на Отоманското Царство, Воден се развил во живо трговско и културно средиште. Панаѓурите и патиштата што го поврзувале со Солун и Битола му дале посебна улога во регионот. Легендите, народните преданија и фолклорот од воденскиот крај се неизоставен дел од македонското културно богатство. Етничкиот состав на Воден драстично се менува по поделбата на Македонија. Најтешкиот удар доаѓа во време на Граѓанската војна во Грција (1945–1949), кога илјадници Македонци биле насилно иселени или протерани од своите домови. - Voden is located northwest of Solun, in the district of Postol, and according to the 2011 census, it has a population of 18,229 inhabitants. The city is connected by railway-westward to Lerin and Bitola, and southeast to Solun. Its surroundings are a true natural treasure: numerous lakes and the waterfalls of the Voda (Vodenka) River make Voden one of the most picturesque cities in Aegean Macedonia. It is believed that the abundance of water gave the city its very name. By the end of the 19th century, Voden was a diverse town inhabited by both Macedonians and Turks. The Christian population was divided between the Bulgarian Exarchate and the Patriarchate of Constantinople. According to Dimitar Mishev’s 1905 records, more than 9,800 Macedonians lived in the city-some under the Exarchate, others under the Patriarchate-as well as several dozen Vlachs and Roma. At that time, both Macedonian and Greek schools operated in Voden, serving as important centers of culture and education. Even today, despite many changes, the Macedonians of Voden and its surroundings continue to preserve their language and traditions. The Macedonian language is still spoken in many villages, while residents have long voiced concerns about its decline among younger generations. The political party and organization Vinozhito (Rainbow) even planned to open a Macedonian cultural center in the city, but the initiative was blocked by Greek authorities, who do not officially recognize the Macedonian minority in Aegean Macedonia. Voden’s history runs deep. In ancient times, it was part of the Macedonian kingdom, and in its vicinity lay Aigai, the capital city of the ancient Macedonians. Later, under the Ottoman Empire, Voden flourished as a lively commercial and cultural hub. Fairs, trade routes, and its strategic location on the busy Solun–Bitola road gave the city special importance in the region. Legends, folklore, and oral traditions from Voden remain an inseparable part of Macedonia’s cultural heritage. The ethnic composition of Voden changed drastically after the partition of Macedonia, with the most tragic shift occurring during the Greek Civil War (1945-1949), when thousands of Macedonians were forcibly expelled or displaced from their homes.