Нүдэн нуур М.Бямбадорж

Өнөө үеийн дуучид үнэхээр мундаг. Монголын ард түмэн та нараар бахархдаг. Шинэ үеийн дуучид хуучны дуунуудыг дуулж байна. Үнэхээр гоё дуулж байна. Гэхдээ хуучин дуунуудынхаа бичлэгийг битгий устгаач ээ гэж үнэхээр гуймаар байна. Хэдэн жилийн өмнө "Үүр шөнийн зүүд" гэдэг дууг сонсож байсан. Өнөөдөр Төрмандахын дуулснаас өөр ямар ч дуучны тэр дууг дуулсан хувилбар олдохгүй байна. Энэ нь эргээд залуу дуучдадаа дургүйцэх шалтгааныг төрүүлж байгааг нуух юун. Цаг үеэ дагаад хүмүүсийн сонор мэдрэмж хүртэл та нарын дуулалтыг л илүүд үзэх нь ойлгомжтой. Ямар ч хүн сонсоход залуу үеийн дуучдын дуулалт илүү гоё, хөгжим, найруулга үнэрээр гоё байдаг. Гэхдээ хуучин бичлэгүүдээ л битгий устгаач гэж дахин дахин гуймаар байна. "Нүдэн нуур" дуу 1969 онд зохиогдсон. Энэхүү дууны аяыг Монголын анхны поп-рок гитарчин, ТШ, МУУГЗ хөгжмийн зохиолч Самбуугийн Баатарсүх зохиож шүлгийг Говь-Алтай аймгийн Тонхил сумын уугуул, зохиолч яруу найрагч Шоовойн Шажинбат бичжээ. Дууг Магваны Бямбадорж анх дуулжээ. С.Баатарсүхийн хөгжим, Ш.Шажинбатын шүлэг “Нүдэн нуур” дуу анх зохиогдож дуулагдснаасаа хойш дөчин жилийн дараа 2009 онд “25 дугаар суваг телевиз”, Монголын Урлагийн Ажилтны Холбоо хамтран үзэгч сонсогчдын дунд зохион байгуулсан санал асуулгаар “ХХ зууны эстрадын шилдэг дуу – 25” өргөмжлөл хүртжээ.   Энэхүү дуу одоо ч Монголын ард түмний дунд дуулагдсаар байна. -Jagar Nuden nuur Хумбагарын Батмэнд - Нүдэн нуур -( Khumbagar Batmend Nuden nuur) -"Нүдэн нуур" Б.Дэлгэрбаяр -Нүдэн нуур by Нюанс -Холбоо нуур / Holboo nuur А.Билэгт Нүдэн нуур Говь-Алтай аймгийн Тонхил сумын нутагт Алтайн нурууны алдарт даваануудын нэг Тамчийн давааны ард, далайн төвшнөөс дээш 3000 гаруй метрийн өндөрт өргөгдсөн Бүс хайрхан хэмээх сүрлэг сайхан уул байдаг. Тэрхүү Бүс хайрхан уулын зүүн хойд суганд далайн түвшнээс дээш 2800 метрийн өндөрт Нүдэнгийн даваан дээр байдаг холбоо хоёр нуурыг нутгийнхан “Нүдэн нуур” гэж нэрлэдэг. "Аварга могойн нүднээс нэгэн уулын орой дээр дуссан хоёр дусал нулимс нуур болон тогтсон" гэсэн домогтой ажээ.